Emeğe, el becerileriyle üretime ve çoğunlukla usta-kalfa-çırak ilişkisine dayanan zanaat, sanat ile aynı kökten “Sınaat”ten gelmektedir. Geçmişte sanatçılar ile aralarında çok net bir ayrım bulunmayan zanaatkârlar, hünerleri nedeniyle toplumda saygın bir yere sahip olmuşlar, zanaat çeşitleri ise el üstünde tutulmuştur.

Oysa endüstriyel gelişmelerin ve tüketim alışkanlıklarının hızla değişkenlik gösterdiği günümüz dünyasında, gerek ekonomik gerek çevresel koşulların etkilerine maruz kalan zanaatkârlar ve nice el sanatı ustası üretim ve var olma mücadelesi sürdürmekte, fabrikaların seri üretimlerinin sonucu pek çok el sanatı dalı yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu tehlike bizleri, hızla küreselleşen ve bu nedenle giderek farklılıklarını ve bir anlamda özgünlüğünü yitirerek birbirine benzeyen toplumlar için yerelliğin, el sanatlarının ve zanaatın önemi üzerine bir kez daha düşündürmelidir.

“Marifet iltifata tabidir” ifadesinde de belirtildiği gibi hüner ve ustalığın, ancak değerinin bilinmesi ile gelişmesinin mümkün olacağı göz önünde tutulmalıdır.

Tüm insanlığın kültürel mirasının bir parçası olarak zanaatın, usta-çırak ilişkisine bağlı aktarım geleneği, atölye ruhu, el becerisine dayalı üretim yöntemi ve kaybolmaya yüz tutmuş tüm bu geleneksel birikimi ile kurulacak güçlü bağlar zanaatı ve beraberinde el sanatlarını yenilikçi ve yaratıcı yöntem ve söylemlerle geleceğe taşıyacaktır. Gelenekle olan bağı zanaat üzerinden yeniden tesis etmenin, geleceğin kültürel geçmişini bugünden inşa etmek anlamına geldiği unutulmamalıdır.

Bu bağlamda, ikinci kez düzenlenen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uluslararası Fotoğraf Yarışması Sergisi “Ekonomi ve Zanaat” olan konusu ile hepimizi zanaatın ekonomik üretim sektörü ile bağlarını yeniden değerlendirmeye, zanaatı tekrar merkeze koymaya ve fotoğraf sanatı üzerinden değerini hatırlamaya davet ediyor.

//

Economy and Crafts

Craft (“zanaat” in Turkish), which is built upon hard work, artisanship and most of the time a master-apprentice relationship, is a word derived from the same root as the word “art” (“sanat”), i.e. “sınaat”. In the past, there was no sharp distinction between artists and craftspeople. Craftspeople were well respected in society by virtue of their skills, and all varieties of craft were held in high regard.

However, in today’s world of rapidly changing industrial developments and consumption patterns, craftspeople and many artisans are struggling to produce and survive in the face of shifting economic and environmental conditions. Indeed, factory mass production threatens many fields of artisanship with extinction. This threat should urge us to revisit the importance of local production, handcrafts and crafts for societies that are undergoing the rapid globalization that is eroding the differences between them and causing them to lose their individuality.

As the saying “a little praise goes a long way” suggests, skills and mastery can only improve if they are appreciated.

Crafts constitute a part of the cultural heritage of all humanity. Forging strong ties with the traditional master-apprentice relationship that enables crafts to be passed down the generations, the spirit of the atelier, the production method of crafts based on handicraft, and all this wealth of tradition that is about to disappear will help carry crafts and handicrafts into the future through innovative and creative methods and discourses. It should be kept in mind that reestablishing ties with tradition through crafts means building the cultural heritage of the future today.

In this respect, the exhibition Economy and Crafts displaying selected works from the second International Photography Contest organized by the Central Bank of the Republic of Turkey invites us all to reconsider the ties between crafts and economic production, put crafts on center stage again, and acknowledge the value of crafts via the art of photography.