Meksikalı Dünyalar: 25 Çağdaş Fotoğraf Sanatçısı

XIX. Yüzyılın başlarında bir ülke olması itibariyle, bu kadar karışık ve çeşitliliğe sahip topraklarda yaşayan halkı biraraya getirme ihtiyacı, yöneticileri, Meksika kültürü için belirli bir düşünce geliştirmeye sevk etmiştir. Buna karşın, bir ulus olarak kuruluşunun üzerinden iki yüz yıl geçmiş olmasına rağmen Meksikalı kimliği mevcut değildi, aksine bu düşünce çatısında ortaklaşa yaşayan birçok dünyalar, zamana ayak uydurarak, konumlarını ve perspektiflerini hatta topraklarını ve uzak hayallerini değiştirerek, kucaklayarak, değişmekteydiler. Farklı kuşaklardan 25 sanatçının bu sergisinin altında yatan düşünce budur, ayrıca yakın zamanda Meksika’da fotoğrafçılıktaki geçerli tarz ve konuların çeşitliliğini de göstermektedir.

Bundan tam yüz yıl önce yaşanan, Meksika Devriminin başlamasıyla, ülkenin politikası tamamıyla değişmiştir. O dönem, XX. Yüzyılın sonlarına kadar geçerli olacak bir rejim benimsenmiştir ve bu da; tek bir mitolojiyle tanımlanan, İspanya öncesi ve İspanyol olmak üzere iki kültürün entegrasyonuyla desteklenen Meksikalı olma fikri yaygınlaşmış ve öne çıkarılmıştır. Sadece siyaset ve ekonomide değil dinamizmi sadece geçmişe çakılı kalmayı değil bugünü ve karmaşası gelecek akımların şekillenmesini engelleyen enerji dolu çalkantılı zamanları düşünmeye iten kültür alanında vücut bulan derin değişimlerden ötürü, XXI. Yüzyılın başlarında, dünyaya entegre olma fikrini dile getirilmeye devam etmektedir.

Meksikalı Dünyalar sergisinde üç yol mevcuttur: kişi, topluluk ve mekan. Kendi yaratıcılığının karakterize ettiği bir dizi çalışmasını halka sunmak ve halkı bununla ilişkilendirmek isteyen yirmi beş sanatçının eserlerinde görülen üç kavramı biraraya getiren kavramlardır. Ayrıca, Meksikalı Dünyalar sergisindeki dokuz sanatçının eserlerinin, sanat ve fotoğraf sanatçısı camiasının bizzat kendi girişimiyle kurulan ve Ulusal Kültür ve Sanat Konseyi ve Ulusal Sanatlar Merkezinin himayesindeki, Meksika’da fotoğraf sanatı öğrenimi, incelenmesi ve tanıtımını amaçlayarak 1994 yılında bir kamu kuruluşu olarak kurulan Görüntü Merkezi arşivlerine ait olduğunu söylemekte fayda vardır.

Topluluk

Ülkeye, gelenekleri ve inançlarıyla entegre olan toplulukların kültürünün temsil edilmesine istinaden Meksika fotoğrafçılığında çok güçlü bir yere sahip bir gelenek mevcuttur. Toplumdan soyutlamanın eleştirilmesi ve kültürel zenginliğin eğlenceli söylemi, Meksikalı fotoğraf sanatçılarının ortaya çıkardığı belgesel denemelerinin iki karakteristik unsurudur. Meksika ve Amerika Birleşik Devletlerinin büyük şehirlerinde yaşayanların hayatlarıyla zıt düşen kırsal kesimin dışlanmasının etkileri de gözden geçirilmektedir. Lorenzo Armendáriz, Carlos Cazalis, Marco Antonio Cruz, Federico Gama, Maya Goded, Lourdes Grobet, Eniac Martínez, Francisco Mata, Dulce Pinzón ve Yvonne Venegas’in eserlerinin çeşitliliği ve karmaşıklığı; dünyaya geldikleri ve bu kareleri yaşadıkları topraklarlarla değil aksine hayal güçleri ve eleştirel tutumlarıyla özdeşleşmektedir.

Birey

Hezeyan ve bilgi, hayal ve ölüm, ironi ve sezinleme, öznelcilik ve yadırgama, fotoğraf aynasında kendisine bakan kişisel deneyimsel çelişkileri ve söylem, inkar, arayış ve karşıtlık unsuru ortaya koymaktadır, tıpkı Patricia Aridjis, Cannon Bernáldez, Marianna Dellekamp, Daniela Edburg, Graciela Iturbide, Edgar Rolando Martínez ve Fernando Montiel Klint’in eserlerinde olduğu gibi. Fotoğrafları, Meksika’da, kişisel hayal gücünü açıkca ortaya koyan bir eserin yapımcısı olarak fotoğraf fikrini yenilemiştir.

Mekan

Direkt ve sahnelendirilmiş fotoğrafları aracılığıyla ironiler ve metaforlarıyla, belleklerindeki alanlardaki mimariyi ve mekanı temsil ederek, çevreleriyle eleştirel bir ilişki, görünürlüklerin kesinliğini yeniden ortaya koymalarını mümkün kılan bir uzaklaşma üstlenen Yolanda Andrade, Dante Busquets, Livia Corona, Gabriel Figueroa Flores, Pedro Meyer, Gerardo Montiel Klint, Rubén Ortiz Torres ve Gerardo Suter’in fotoğrafları, hayalden alegoriye geçmektedir. Fotoğrafla ilişkisi, fiziksel desteği ve alanla ilişkisi, yine bu eserleri karakterize eden en önemli unsurlardandır. Önerilerini geliştirmek üzere dijital teknolojiyle son yıllarda açılan imkanları da vurgulamaktadırlar.